کلید محافظ نشتی جریان یا کلید محافظ جان (RCCB)

کلید محافظ نشتی جریان یا کلید محافظ جان (RCCB) نوع دیگری از طبقه بندی های کلیدهای قطع کننده مدار میباشد. کلید محافظ جان (RCCB)  به صورت خاص در هنگام وقوع جریان نشتی در سیستمهای الکتریکی خانگی یا صنعتی باعث قطع جریان برق می شود و از ایجاد خطرات احتمالی محافظت میکند. کلید محافظ نشتی جریان شامل یک سوِیچ است که در هنگام وجود خطا و نشتی در مدار ، سایر کلید ها را از جریان خارج میکند.

کاربرد کلید محافظ نشتی جریان RCCB

کلید های محافظ نشتی جریان با هدف حفاظت افراد از خطرات ناشی از شوک الکتریکی، برق گرفتگی و آتش سوزی ناشی از خطا در سیم کشی یا خطا ناشی از زمین بکار می رود. به عنوان مثال، یک فرد به طور تصادفی در تماس با یک سیم لخت در مدار قرار می گیرد ، در چنین وضعیتی، در غیاب یک کلید محافظ جان RCCB در مدار، ممکن است یک اتصال به زمین رخ دهد و فرد در معرض خطر شوک الکتریکی قرار گیرد.با این حال، اگر همان مدار با یک کلید محافظ جان RCCB محافظت شود، مدار آن را در کسری از ثانیه قطع می کند، و مانع از دریافت شوک الکتریکی و برق گرفتگی می شود. بنابراین، نصب RCCB در مدار الکتریکی باعث افزایش ایمنی و بهبود عملکرد مدار خواهد بود.

نحوه عملکرد کلید محافظ جان RCCB

در توضیح عملکرد کلید محافظ جان RCCB در مدار باید گفت که جان افراد را در برابر خطاهای زمین و یا برق گرفتگی ناشی از آن محافظت میکند.اصل اساسی عملکرد کلید محافظ نشتی جریان RCCB محاسبه اختلاف جریان رفت و برگشتی در مدار است که اگر این اختلاف از حد خاصی تجاوز کند ، نشان دهنده وقوع جریان نشتی در مدار است و بلافاصله دستور قطع توسط کلید محافظ جانRCCB   صادر می شود.در حالتی که خطا رخ میدهد، جریان از طریق یک راه تصادفی عبور می کند (مانند تماس تصادفی با سیم لخت و غیره) ، در نتیجه جریان بازگشتی از نول کاهش می یابد. این اختلاف جریان نیز به عنوان “جریان باقی مانده” شناخته می شود. کلید محافظ جان RCCB به گونه ای طراحی شده است که به طور مداوم در حال مقایسه و ارزیابی تفاوت (جریان باقی مانده) جریان رفت و برگشتی در مدار است. کوچکتریت تغییری در میزان جریان عبوری باعث می شود که کلید محافظ جان RCCB  مدار را خارج میکند.

انواع کلید محافظ جان RCCB

۱٫ کلید محافظ نشتی جریان بصورت دو پل ( برای مدار تکفاز ) :

این مورد در مورد یک منبع تغذیه تک فاز استفاده می شود که تنها شامل فاز و نول است. همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است. این کلید شامل ۲ ترمینال خروجی است که یکی برای فاز و دیگری به نول متصل می شوند. یک سوئیچ چرخشی برای روشن و خاموش کردن کلید RCCB استفاده می شود. همچنین شامل یک کلید تست میباشد و این امکان را به ما میدهد تا بتوانبم به صورت دوره ای عملکرد صحیح RCCB را با آن چک کنیم.

۲٫ کلید محافظ نشتی جریان بصورت چهار پل ( برای مدار سه فاز ):

این مدل در مورد برق سه فاز که شامل ۳ سیم فاز و نول است استفاده می شود. همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است ، این مدل شامل دو ترمینال برای اتصال هر سه سیم فاز و سیم نول میباشد. علاوه بر این از لحاظ عملکرد و ساختار مشابه کلید RCCB  دو پل است.

کلید های محافظ جان یا محافظ جریان نشتی RCCB در رنج های مختلفی مانند ۳۰ میلی آمپر و ۱۰۰ میلی آمپر و ۳۰۰ میلی آمپر وجود دارد.

حساسیت جریان باقیمانده در کلید های RCCB :

کلید های RCCB در درجه اول برای حفاظت از خطاهای برق گرفتگی و پیامدهای آن در زندگی انسان مانند شوک الکتریکی طراحی شده است.

طبق مطالعات به عمل آمده، فرد قادر به تحمل شوک الکتریکی تنها به مقدار ۳۰ میلی آمپر است. بنابراین، RCCB ها در حفاظت از ولتاژهای کم طراحی شده اند و در برابر جریان های بالاتر از ۳۰ میلی آمپر میبایست به موقع مدار را قطع کنند.

در طی زمان کمتر از ۴۰ میلی ثانیه، این اطمینان حاصل میشود که فرد در تمام زمان ها از شوک الکتریکی کاملا در امان است.

مقادیر بالاتری از ۳۰۰ میلی آمپر در مواردی که حفاظت از خطر آتش سوزی مورد نظر است مورد استفاده قرار می گیرد. و برای مکان هایی است که مواد قابل اشتعال زیادی ذخیره شده است مفید خواهد بود.

حفاظت مدار الکتریکی

کلید محافظ جریان نشتی یا محافظ جان RCCB یک وسیله ضروری برای حفاظت مدار الکتریکی است که برای جلوگیری از خطرات برق گرفتگی در موارد اتصال به زمین است. تنظیم صحیح کلید محافظ جان RCCB این اطمینان را به ما خواهد داد که آسیب کشنده و جدی برای انسان در صورت لمس اتفاقی با سیم های لخت دارای بر ق وجود ندارد.